Veelgestelde vragen

Over Passende Perspectieven

Wat zijn Passende Perspectieven rekenen?

 

Het project Passende perspectieven van SLO richt zich op leerlingen die het referentieniveau 1F naar verwachting niet zullen halen op 12-jarige leeftijd. Het betreft een gedifferentieerde groep leerlingen, waarbij de redenen waarom ze 1F niet halen verschillen.

Vanwege deze diversiteit maakt Passende perspectieven onderscheid in drie groepen leerlingen. Per groep zijn er leerroutes ontwikkeld om een passend onderwijsaanbod voor deze groepen leerlingen aan te kunnen bieden.

Op de website van de SLO zijn de volgende documenten beschikbaar: een wegwijzer, profielschetsen, leerroutes en doelenlijsten. Deze materialen helpen bij het plaatsen van leerlingen in de leerroutes, bij het vaststellen van relevante en haalbare doelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften en bij het maken van inhoudelijke keuzes.

Meer informatie vind je op de SLO-site over Passende Perspectieven.

 

Over  Praktisch Rekenen

Wat is Praktisch Rekenen?

Praktisch Rekenen biedt rekenactiviteiten waarin leerlingen handelend rekenen met concrete materialen zoals een rolmaat, een plattegrond of een klok. De rekenactiviteiten gaan zoveel mogelijk uit van een betekenisvolle context. Voor sommige doelen wordt in jaargroep 7 en 8 de overstap gemaakt naar een hoger abstractieniveau. Dit is bijvoorbeeld het geval bij breuken, procenten het het metriek stelsel.

Het grootste deel van de activiteiten zijn klassikale of groepsactiviteiten en daardoor zeer geschikt voor het SBO en SO en kleine groepjes in het PO.

De rekenactiviteiten beslaan de leerlijnen

  • meten: lengte, omtrek, oppervlakte, inhoud, gewicht, temperatuur, tijd en geld
  • meetkunde: vlakken, figuren en ptatronen, construeren en lokaliseren
  • verhoudingen: breuken, procenten en verhoudingen
  • verbanden: tabellen en grafieken

De activiteiten zijn gemaakt voor zwakke rekenaars en zijn gekoppeld aan de rekendoelen van leerroute 3 van Passende Perspectieven Rekenen. De activiteiten zijn natuurlijk ook waardevol voor alle leerlingen die aan deze doelen werken!

Waarom is de website Praktisch Rekenen gemaakt?

Voor zeer zwakke rekenaars is er behoefte aan praktische rekenopdrachten op niveau. Voor deze doelgroep zijn activiteiten vaak al snel te moeilijk en zijn materialen te kinderachtig.

In de rekenmethoden is de fase van begripsvorming waarin de leerlingen doelgericht handelen met een concreet materiaal, vaak kort. Concreet materiaal wordt aangeboden om een nieuw doel te introduceren, maar er wordt voor zwakke rekenaars vaak te weinig tijd genomen om de rekenconcepten onder de knie te krijgen, de oplossingsstrategieën voldoende in te oefenen en het geleerde toe te passen in nieuwe situaties.

Praktisch Rekenen biedt een variatie aan lesactiviteiten bij de rekendoelen van leerroute 3, zodat leerkrachten niet op zoek hoeven naar geschikte rekenactiviteiten en de mogelijkheid hebben om de fase van praktisch rekenen uit te bouwen.

Hoe werkt de website van Praktisch Rekenen?

Hoe werkt de website van Praktisch Rekenen? – Op Praktischrekenen.nl staan praktische reken-activiteiten die horen bij Passende Perspectieven rekenen. Hoe kun je deze activiteiten goed inzetten in je klas? Hoe weet je welk kind waar aan toe is en of elk kind er echt iets van leert? En hoe organiseer je dit allemaal?

Op deze site staat een overzicht van de doelen van leerroute 3 van Passende Perspectieven Rekenen voor de domeinen meten, meetkunde, verhoudingen en verbanden. Bij ieder doel staan één of meerdere praktische rekenactiviteiten waarin aan dat doel wordt gewerkt.

De activiteiten kunnen ingezet worden als aanvulling of vervanging van de methodeles, als rekenproject of binnen een beredeneerd aanbod met de leerlijnen als basis. Deze drie werkwijzen staan uitgebreid beschreven in de werkwijze.

In grote lijnen worden de volgende stappen gezet:

De leerkracht

  • bepaalt het beginniveau van de leerlingen
  • kiest de nieuwe doelen en de activiteiten die bij de rekenvaardigheid van de leerlingen aansluit
  • bereidt de lessen voor en voert deze uit in één of meer lesen
  • evalueert en registreert de rekenvaardigheid van de leerlingen

Voor de planning en registratie zijn doelenoverzichten, groepsoverzichten en doelenposters beschikbaar.

Wat biedt Praktisch Rekenen niet?

 

Praktisch Rekenen biedt geen verwerkingsstof in de vorm van bijvoorbeeld werkbladen als verwerking na de lessen. Het grootste deel van de lessen bestaat uit praktische rekenactiviteiten met concreet materiaal. De activiteiten kunnen vaak wel, na een klassikale introductie, in een rekenhoek of een ontdekhoek uitgevoerd worden. Bij een paar doelen is een rekenspel beschikbaar dat kinderen in tweetallen of in kleine groepjes kunnen spelen.

De vervolgstap naar rekenen op papier wordt vaak in de rekenmethode genomen. Het is mogelijk dat in de toekomst verwijzingen naar bestaand materiaal (mits er toestemming is van de uitgeverij) of de verwerking van leerkrachten toegevoegd zullen worden.

Is Praktisch Rekenen een rekenmethode?

 

Nee, Praktisch Rekenen is geen rekenmethode. De website is een bron voor praktische rekenactiviteiten, geordend op doel. Alleen activiteiten binnen de domeinen meten, meetkunde, verhoudingen en verbanden zijn opgenomen.

Kan ik Praktisch Rekenen gebruiken naast mijn rekenmethode?

 

Ja, de activiteiten van Praktisch Rekenen vormen een goede aanvulling op de rekenmethode of als vervanging van bepaalde lessen uit de methode. Hoe je Praktisch Rekenen kunt inzetten als aanvulling van de methode kunt u lezen op de pagina ‘Werkwijze’ van deze website

Kan ik Praktisch Rekenen gebruiken bij een project?

 

Ja, alle activiteiten van Praktisch Rekenen kunnen worden ingezet bij een project. Hoe je dat kunt doen lees je op de pagina ‘Werkwijze’ van deze website.

Kan ik Praktisch Rekenen gebruiken vanuit de reken-leerlijnen?

 

Ja. Voor de domeinen meten, meetkunde, verhoudingen en verbanden kun je de rekenleerlijnen van leerroute 3 gebruiken om een beredeneerd aanbod samen te stellen. De activiteiten uit Praktisch rekenen kunt u gebruiken bij het aanbieden van de doelen. Een beknopte beschrijving van het werken aan rekenleerlijnen vindt u op de pagina ‘Werkwijze’.

 

Over de doelen van Praktisch Rekenen

Waar komen de doelen en leerlijnen vandaan?

 

De rekendoelen van Passende Perspectieven Rekenen (leerroute 3) dienen als uitgangspunt voor deze website.

De doelen zijn aangevuld met

  • De Rekenboogdoelen van SLO, CED en het Freudenthal Instituut voor zeer moeilijk lerende (zml) leerlingen. Met deze doelen was het mogelijk om een aantal doelen uit leerroute 3 in kleinere subdoelen onder te verdelen
  • De onderbouwdoelen van SLO
  • De CED-leerlijnen voor SBO en SO. Na controle bleken de witte doelen uit het leerlijnoverzicht volledig in leerroute 3 ondergebracht te zijn.
Hoe bepaal ik de doelen voor mijn leerlingen?

 

Met behulp van het groepsoverzicht kunnen de doelen van een leerlijn geselecteerd worden.

 

Wat beheersen ze al?

Bepaal eerst welke doelen de leerling of leerlingen al beheersen en welke doelen ze moeten inoefenen (waar geen uitgebreide instructie meer bij nodig is). Noteer dit in het groepsoverzicht.

Dit kan bijvoorbeeld met een kleur of een codering. De eerste keer dat aan een leerlijn wordt gewerkt is het bepalen van de beginsituatie (rekenvaardigheid van een leerling) vaak een inschatting.

 

Wat is de volgende stap?

Bepaal vervolgens de nieuwe doelen die aan de orde moeten komen. Laat de nieuwe doelen aansluiten bij de rekenvaardigheid (zone van de naaste ontwikkeling) van de leerlingen. Dit kan dus verschillen per leerling.

Vorm 2 of maximaal 3 groepen leerlingen met een vergelijkbare rekenvaardigheid om de organisatie behapbaar te houden. Selecteer een realistische hoeveelheid doelen voor de tijd die er beschikbaar is.

 

Over het gebruik van de groepsoverzichten

Waar kan ik de groepsoverzichten downloaden?

 

De groepsoverzichten vind je onder het tabblad ‘downloads

Hoe gebruik ik het groepsoverzicht?

 

Het groepsoverzicht wordt gebruikt om de rekenvaardigheid van de leerlingen te noteren en om de nieuwe doelen voor een nieuwe periode te bepalen.

 

Beginsituatie: wat weten ze al?

Om de nieuwe doelen te bepalen kun je gebruik maken van het groepsoverzicht per leerlijn.

Bepaal eerst welke doelen de leerling of de verschillende leerlingen beheersen en welke doelen waarover er al wel instructie is gegeven ze nog moeten inoefenen.

Gebruik het groepsoverzicht om deze gegevens vast te leggen. Dit kan bijvoorbeeld door middel van een kleur, een code, een letter of cijfer. Suggesties voor het gebruik van codes of kleuren bij het invullen van een groepsoverzicht zie je in onderstaande afbeelding.

praktisch rekenen - voorbeeld groepsoverzicht

De eerste keer dat aan een leerlijn wordt gewerkt is het bepalen van de beginsituatie (rekenvaardigheid van een leerling) vaak een inschatting. Dit wordt tijdens het werken aan de doelen steeds duidelijker.

 

Bepalen van nieuwe doelen

Na het vaststellen en noteren van de beginsituatie kun je de nieuwe doelen voor elke leerling bepalen.  Sluit aan bij de rekenvaardigheid (zone van de naaste ontwikkeling) van de leerlingen. Dit kan verschillen per leerling.

Vorm 2 of maximaal 3 groepen leerlingen met een vergelijkbare rekenvaardigheid om de organisatie behapbaar te houden. Selecteer een realistische hoeveelheid doelen voor de tijd die er beschikbaar is.

 

Over de reken-activiteiten van Praktisch Rekenen

Wat zijn de belangrijkste uitgangspunten van een praktische rekenles?

 

Wat ons betreft heeft een goede praktische rekenactiviteit heeft de volgende kenmerken:

  • De doelen en activiteiten zijn afgestemd op de rekenvaardigheid van de leerlingen (zone van de naaste ontwikkeling). De leerkracht stelt tijdens de activiteit het doel of de moeilijkheidsgraad bij als dit niet voldoende aansluit bij de leerlingen.
  • De leerlingen weten het doel van de activiteit. Ze weten wat ze aan het leren zijn
  • Alle kinderen handelen en rekenen. Alle leerlingen zijn aan het leren
  • Leerlingen verwoorden aan elkaar welke stappen ze zetten om tot een oplossing te komen
  • Vaardigheden worden voldoende ingeoefend om ze onder de knie te kunnen krijgen
  • De leerlingen krijgen tijdens de activiteit feedback van de leerkracht.  Ze horen wat er goed gaat en wat ze beter kunnen doen
  • De les wordt afgesloten met een evaluatie waarin expliciet door de leerlingen benoemd wordt wat ze geleerd hebben en wat belangrijk is om te onthouden.
Wat voor soort activiteiten vind je bij Praktisch Rekenen?

 

De activiteiten van Praktisch Rekenen zijn doelgerichte lessen waarbij alle kinderen handelen en rekenen. De lessen kenmerken zich door het gebruik van concreet materiaal en een betekenisvolle context.

Belangrijk bij de activiteiten is dat leerlingen…

  • inzicht krijgen in het rekenconcept, zoals inhoud of een breuk
  • technieken en rekenstrategieën voldoende inoefenen
  • het geleerde toepassen in nieuwe situaties
  • bij sommige doelen de overstap maken van praktisch handelen naar het platte vlak, op papier

Het uiteindelijke doel is om binnen een groepsactiviteit zoveel mogelijk aan te sluiten bij de rekenvaardigheid van de verschillende leerlingen. Door kinderen gerichte opdrachten te geven die aansluiten bij hun persoonlijke doelen is er binnen een gezamenlijke activiteit voor alle leerlingen iets nieuws te leren.

Waarom staan er geen activiteiten voor getalbegrip en bewerkingen op de website?

 

Op de website van Praktisch Rekenen vind je reken-activiteiten bij de domeinen meten, meetkunde, verhoudingen en verbanden. Waarom staan er geen activiteiten voor getalbegrip en bewerkingen op de website?

 

Waarom alleen meten, meetkunde, verhoudingen en verbanden?

De doelen uit de leerstoflijnen getalbegrip en bewerkingen worden in  rekenmethodes vaak al uitgebreid op 4 handelingsniveaus aangeboden. De doelen van de leerstoflijnen meten, meetkunde, verhoudingen en verbanden  komen juist meestal maar kort op een concreet handelend en praktisch  niveau aan de orde.  Aan het op een praktische manier inoefenen en leren van de vaardigheden en strategieën die bij deze domeinen horen wordt vaak te weinig tijd besteed. Veel scholen hebben daarom voor de leerlingen op leerroute 2 en 3 behoefte aan aanvullende rekenactiviteiten op een handelend niveau.

 

Getalbegrip en bewerkingen

Om aan de slag te kunnen met bijvoorbeeld meten, breuken, tabellen en grafieken is het wel nodig dat de leerlingen getalbegrip hebben. Als ze bezig zijn met de activiteiten voor meten, meetkunde, verhoudingen en verbanden wordt dit getalbegrip wel gebruikt en worden er bewerkingen toegepast. Op deze manier wordt er ook met deze domeinen binnen Praktisch Rekenen wel geoefend.

Waar komen de rekenactiviteiten vandaan?

 

De activiteiten op de site zijn van de volgende bronnen afkomstig:

  • Rekenboog-activiteiten van het SLO, de CED-grpep en het Freudenthal Instituut, ontwikkeld voor zeer moeilijk lerende (zml) leerlingen
  • Een paar activiteiten uit het project Speciaal Rekenen van het Freudenthal Instituut, KPC en de CED-groep
  • Activiteiten ontwikkeld door Bronja Versteeg. Bronja is rekenspecialist, eigenaar van Rekenkracht en één van de samenstellers van deze website

In de toekomst zullen ook lessen van leerkrachten toegevoegd worden aan deze site. Leerkrachten kunnen daarbij gebruik maken van het lesformat van Praktisch Rekenen. De lessen zullen bekeken worden voordat ze op de website worden geplaatst.

Voor welke leerlingen zijn de rekenactiviteiten op deze website geschikt?

De activiteiten van Praktisch Rekenen zijn activiteiten bij de doelen van leerroute 3 van Passende Perspectieven Rekenen. Ze zijn klein en concreet omschreven waardoor de leerlingen deelvaardigheden (kleine stapjes) kunnen inoefenen.

Betekent dit dan dat je de doelen alleen maar aanbiedt aan leerlingen uit leerroute 3?

Nee, dat is niet het geval. Het is zo dat de doelen van leerroute 3 doelen zijn die alle leerlingen binnen het basisonderwijs sowieso vroeger of later aangeboden krijgen. Zo moet ieder kind in het basisonderwijs toch een keer hebben geoefend met de activiteiten ‘lengte meten met een rolmaat’ of ‘veel voorkomende breuken vergelijken’. De rekenactiviteiten kunnen daarom voor alle leerlingen ingezet worden die aan de desbetreffende doelen werken.

Kunnen mijn eigen lessen ook op de website worden opgenomen?

 

Ja, heel graag!

Praktischrekenen.nl is een site voor en door leerkrachten.

Heb je een mooie activiteit bij een doel, stuur je activiteit dan in. Vul het lesformat onderaan deze vraag in en stuur het naar ons op. Dit lesformat zorgt ervoor dat elke lesbeschrijving dezelfde structuur heeft. Stuur ook een foto van de activiteit mee zodat je collega’s direct een beeld hebben bij de activiteit.

Als we je les-idee hebben ontvangen wordt het door ons goed bekeken en in overleg aangevuld of aangepast. De nieuwe lessen worden maandelijks op de site geplaatst

Formulier rekenactiviteit Praktisch Rekenen

Stuur je les-idee naar ons op

 

 

Over het praktisch organiseren van Praktisch Rekenen in je klas

Hoe kan ik Praktisch Rekenen organiseren?

 

De praktische rekenactiviteiten kun je op verschillende manieren inzetten.

Naast deze drie werkwijzen zijn nog vele andere organisatievormen te bedenken.

 

Uitgangspunt bij alle drie de werkwijzen is dat alle leerlingen actief aan het rekenen zijn. Een goede voorbereiding is daarom belangrijk om de activiteiten te laten slagen.

Hoe plan ik de rekenactiviteiten door het jaar heen?

 

Bij het werken vanuit leerlijnen worden twee praktische rekenlessen per week gegeven voor een periode van drie weken. In het document ‘Planning Rekenweken‘ komen alle leerlijnen door het jaar heen aan bod.

Tussen de rekenweken door zijn er herhalings- / onderhoudsweken ingepland. In december is een langere periode gepland voor eigen praktische rekenactiviteiten rond Sinterklaas en Kerst. Denk daarbij aan wegen bij pepernoten bakken, plattegronden en routes voor zwarte piet, wegen van pakjes en de zakken van zwarte piet, tabellen en grafieken bij verlanglijstjes, kerstversiering met symmetrie, lengte van kerstslingers, etc.


Overige vragen

Met wie kan ik contact opnemen als ik vragen heb?

 

Heb je een vraag of opmerking over de website, de rekenactiviteiten of de toepassing in de klas?

Stuur ons dan een mail door het invullen van het contactformulier.

Pleeg je liever een telefoontje? Dat kan ook.

Bel dan naar het nummer 06-12098796. Je krijgt Bronja Versteeg – rekenspecialist bij Rekenkr8 en één van de makers van deze website – aan de lijn.

We helpen je graag verder!

Is er scholing of begeleiding beschikbaar bij Praktisch Rekenen?

 

We helpen graag bij de invoering van Praktisch Rekenen in de klas of in de school. Omdat iedere school anders is stemmen we de begeleiding af in een persoonlijk gesprek. De huidige en gewenste situatie op school zijn daarbij het uitgangspunt.

Het is ook mogelijk om een workshop of studiedag(deel) te verzorgen over Praktisch Rekenen of Passende Perspectieven Rekenen.

Neem gerust contact op om de mogelijkheden te bespreken. Dit kan via de mail door het invullen van ons contactformulier of telefonisch op nummer 06-12098796. Als je dit telefoonnummer belt krijg je Bronja Versteeg aan de lijn. Bronja is rekenspecialist en eigenaar van Rekenkracht.

Meest recente berichten